تحقیق از مشغولیت‌های همیشگی محمد اسماعیل مبلغ بود، اما در محیط ناسازگار افغانستان جز اندکی از پژوهش‌های او مجال انتشار نیافت. زیرا در افغانستان در آن زمان جز یک چاپخانه دولتی، چاپخانه‌ای موجود نبود. در واقع زمینه برای نشر اندیشه وجود نداشت. در نتیجه هرچه از آثار او در زمان حیاتش به چاپ رسیده، مقالات و رسالاتی است که در نشریه‌های دولتی انتشار یافته‌اند.
نوشته‌های چاپ شده محمد اسماعیل مبلغ در مجموع در انتشارات انجمن جامی، انتشارات مجله آریانا، انتشارات دائرةالمعارف آریانا و مجله‌های علمی و دانشگاهی مانند «آریانا»، «عرفان»، «ادب»، مجله‌های «ژوندون»، ثروت»، روزنامه‌های «روزگار»، «پیام وجدان» نشر شدند.در سال ۱۳۴۳ ش به مناسبت تجلیل از پانصد و پنجاهمین سالروز مولانا عبدالرحمن جامی، شاعر و عارف مشهور در کابل، انجمن جامی ایجاد شد که ریاست آن را خلیل‌الله خلیلی ادیب و شاعر معروف افغانستان عهده‌دار بود. او که با زمینه تحقیقات و تعمق مبلغ در بخش‌های فلسفی و عرفانی فرهنگی اسلامی آشنا بود، از مبلغ دعوت به همکاری در شناخت جامی‌کرد. عبدالحی حبیبی، استاد دانشگاه و مورخ معروف افغانستان، نیز یکی از مسئولین انجمن جامی بود. مبلغ در این زمان در مدت کوتاهی چهار تحقیق مفصل دربارهٔ جامی ارائه کرد: جامی و ابن عربی، نقد فلسفه از نظر جامی، آفرینش نو از نگاه جامی و مقاله شرح رموز و آبسال جامی. اثر اخیر تعلیقی است بر نوشته «نگاهی به سلامان و آبسال جامی» از عبدالحی حبیبی است.